در پژوهشگاه بیوتكنولوژی كشاورزی صورت می گیرد
به نژادی و تولید گراس های علوفه ای متحمل به سرما و كم آبی
به گزارش وبلاگ آفتاب محققان پژوهشگاه بیوتكنولوژی كشاورزی با راه اندازی «مزرعه تحقیقاتی به نژادی گراس های علوفه ای و مرتعی سردسیری چندساله» و كشت و ارزیابی ۱۱ گونه و جنس مختلف از این گیاهان در تلاشند با تولید انبوه و عرضه بذر اصلاح شده این گیاهان برای نخستین بار در كشور و ترویج كشت انواع گراس های علوفه ای و مرتعی چندساله متحمل به سرما و كم آبی، ضمن تولید علوفه مورد نیاز دام ها، زمینه حفظ و احیای مراتع و توسعه چراگاه های دست كاشت در كشور را فراهم نمایند.
به گزارش وبلاگ آفتاب به نقل از ایسنا، دکتر بابک ناخدا، رئیس بخش فیزیولوژی مولکولی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در اینباره اظهار نمود: در شرایطی که روز به روز بر اهمیت و جایگاه فرآورده های دامی در سبد غذایی خانوارها افزوده می شود، صنعت دامداری و دامپروری کشور برای تأمین فرآورده های دامی مورد نیاز با محدودیت های مختلفی مواجه می باشد که مهمترین آنها کمبود منابع تولید علوفه و خوراک دام است.
وی افزود: متاسفانه در کشور ما به تولید، مدیریت و اصلاح گیاهان علوفه ای در مقایسه با سایر محصولات زراعی استراتژیک مانند گندم کمتر توجه شده که پیامد آن از یک سو، کمبود گوشت و مواد پروتئینی و از طرفی، چرای بی رویه دام در مراتع است.
ناخدا، با اشاره به تبعات ناگوار برداشت بیش از اندازه از علفزارها و مراتع که به تخریب و نابودی بخش عظیمی از پوشش گیاهی آنها، حذف گونه های خوش خوراک، فرسایش شدید خاک این مناطق و نابودی ذخایر ژنتیکی منجر گردیده است، اظهار نمود: کشورهای پیشرفته با سرمایه گذاری در بخش های مختلف کشاورزی بخصوص در عرصه مراتع و شناسایی و اصلاح انواع گیاهان علوفه ای زمستانه و تابستانه از انواع خانواده های گیاهی مانند گراس ها و بقولات و... پیشرفت های شگرفی در زمینه تأمین علوفه مورد نیاز دام ها در طول تمام فصول سال داشته اند. در این کشورها تحقیقات بسیار وسیعی در مورد به زراعی و به نژادی گیاهان علوفه ای صورت گرفته و ارقام اصلاح شده انواع گونه های گیاهان علوفه ای متناسب با شرایط مختلف تولید شده اند.
وی تصریح کرد: خوشبختانه کشور ما به لحاظ موقعیت جغرافیایی و تنوع اقلیمی بی نظیری که دارد، تنوع وسیعی از گیاهان علوفه ای و مرتعی را در خود جای داده و خاستگاه اصلی بعضی از گیاهان علوفه ای مهم نظیر یونجه، مرغ، اسپرس، جو و برخی گراس ها به حساب می آید، بنابراین زمینه بسیار مناسبی جهت سرمایه گذاری و بهره گیری از این تنوع ژنتیکی بی نظیر وجود دارد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با تاکید بر لزوم توجه کشاورزان و محققان بخش کشاورزی به گیاهان علوفه ای و توسعه علفزارها و چمنزارهای دائمی در کنار کشت گیاهان زراعی یک ساله اظهار نمود: گیاهان علوفه ای عمدتاً در دو خانواده بزرگ گیاهی شامل علف های چمنی (گراس ها) و بقولات (لگوم ها) قرار می گیرند.
ناخدا خاطرنشان کرد: گراس ها که به لحاظ تولید علوفه، حفاظت و پیشگیری از فرسایش خاک و جنبه های زیست محیطی اهمیت زیادی دارند، سازگاری خوبی به چرا و برداشت ماشینی و دستی علوفه دارند. این گیاهان در طول دوران تکاملی و به واسطه دگرگشن بودن و انتخاب طبیعی با شرایط اقلیمی و آب و هوایی مناطق رشد خود به خوبی سازگاری یافته و تنش های محیطی مانند سرما، گرما، شوری و خشکی را به خوبی تحمل می کنند.
وی تصریح کرد: گراس ها نخستین گیاهانی هستند که در اوایل بهار رشد می کنند و آخرین گیاهانی هستند که برگ های آنها در اثر سرما در پائیز از بین می رود. ازاین رو از نظر استفاده از آب سبز و تأمین علوفه برای چرای اوایل بهار و اواخر پائیز از اهمیت خاصی برخوردار می باشند. این گیاهان قادر به استقرار و ادامه حیات در خاک های فقیر هستند؛ ولی اگر حاصلخیزی خاک کافی باشد، محصول بیشتری تولید خواهند کرد. شوربختانه در ایران بذر اصلاح شده گراس های سردسیری چند ساله تولید نمی گردد. در حالیکه برای احیای پوشش گیاهی مراتع و یا راه اندازی چراگاه های دست کاشت نیاز مبرمی به بذر مناسب این گیاهان احساس می شود.
ناخدا با بیان این که گراس های علوفه ای با تأمین علوفه مورد نیاز دام ها از تعرض به مناطق طبیعی و مراتع می کاهند و با پوشش مناسب سطح خاک در طول سال از فرسایش خاک و تخریب بی رویه اراضی مرتعی هم جلوگیری می کنند، اظهار نمود: با عنایت به این کارکردها و شرایط و خصوصیت های اکولوژیک و زراعی مناطق مساعد برای ایجاد چراگاه های دست کاشت، باید گون ها و ارقامی از گیاهان علوفه ای را برگزید که علاوه بر توانایی تولید علوفه مناسب و با کیفیت، دائمی یا چند ساله بوده، طول دوره رویش و بهره برداری بالایی داشته باشند، سیستم ریشه ای عمیق و توسعه یافته ای داشته باشند، به تنش های زیستی و غیر زیستی مانند آفات و بیماری ها و علف های هرز و خشکی و سرما و چرا مقاوم بوده و قدرت تولید بذر خوبی داشته باشند.
رئیس بخش فیزیولوژی مولکولی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی تصریح کرد: پژوهشگاه از سال ها پیش، کار روی انواع جنس و گونه های گراس های علوفه ای را در چارچوب کشاورزی هوشمند سازگار با تغییر اقلیم (CSA) و کشاورزی پایدار کم نهاده (LISA) و با هدف تولید و توسعه کشت انواع گیاهان علوفه ای با نیاز مراقبتی پائین در شرایط سخت محیطی و با استفاده از آب سبز برای تولید علوفه و کاهش فرسایش خاک و حفظ محیط زیست شروع کرده است.
ناخدا خاطرنشان کرد: از مهمترین اهداف پژوهش های انجام شده می توان به بررسی تنوع موجود بین اکسشن های هر گونه از نظر صفات مورفولوژیک، کمی و کیفی و نشانگرهای مولکولی و شناسایی اکسشن های برتر و گزینش ژنوتیپ های برتر از بین این اکسشن ها با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیک و مولکولی، گزینش والدین پلی کراس در گونه های مختلف گراس های سردسیری چند ساله از بین ژنوتیپ های برتر از راه بررسی کلونی، ایجاد و معرفی ارقام سینتتیک، توسعه و ترویج گونه های مناسب از نظر سازگاری و عملکرد علوفه برای راه اندازی چراگاه های دست کاشت، ارتقای بهره وری از آب سبز در تولید علوفه، تولید بذور اصلاح شده پایه انواع گراس ها و برنامه ریزی برای تولید بذر اصلاح شده گراس های علوفه ای و مرتعی برای نخستین بار در کشور با همکاری بخش خصوصی و ایجاد بانک بذر فعال برای گونه های مختلف گراس های سردسیری اشاره نمود.
دکتر رضا محمدی، عضو هیات علمی بخش فیزیولوژی مولکولی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه شمال غرب و غرب کشور و مجری طرح معرفی گراس های سردسیری چندساله علوفه ای هم در تشریح فعالیتهای چند ساله پژوهشگاه در این عرصه اظهار نمود: کلکسیون بعضی از گراس های سردسیری چند ساله که از نظر تولید علوفه مناسب هستند، در پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی بخصوص پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی شمال غرب و غرب کشور بوجود آمده و با انجام مطالعات مقدماتی طی چندین پروژه تحقیقاتی روی عملکرد علوفه آنها، ژنوتیپ های برتر گونه های مناسب شامل A.desertorum، A.cristatum، Agropyron elongatum، Bromus inermis، Dactylis glomerata، F. arundinacea، F. rubra، Festuca ovina، Puccinellia distans، Phalaris aquatica و Lolium perenne انتخاب شده اند.
وی ادامه داد: در ادامه این تحقیقات، ژنوتیپ های برتر انتخاب شده از هر گونه در یک خزانه پلی کراس کشت شده و بذر ترکیبی آنها تولید شده است.
محمدی ابراز امیدواری کرد که با اجرای پروژه های تحقیقاتی تدوین شده در زمینه گراس های علوفه ای و مرتعی، ضمن حفظ و تقویت تنوع زیستی و معرفی گیاهان جایگزین برای تولید اقتصادی در شرایط سخت محیطی مانند سرما، خشکی و کم آبی و اراضی فقیر بتوان از ارزش افزوده حاصل از تولید بذر اصلاح شده انواع گراس های علوفه ای سردسیری بهره مند شد.
وی در ادامه، افزایش بهره وری آب و سایر نهاده ها، پیشگیری از فرسایش خاک و حفظ محیط زیست، رونق تولید و ایجاد اشتغال مولد و پایدار در مناطق روستایی، بهبود معیشت کشاورزان، تولید پایدار علوفه با کیفیت و خوش خوراک در مراتع و چراگاه های ایجاد شده، جلب مشارکت فعال بخش خصوصی و کشاورزان و بهره برداران برای تولید بذر اصلاح شده گراس های علوفه ای را از دیگر اهداف این تحقیقات عنوان نمود.
محمدی در انتها تصریح کرد: در تلاشیم در ادامه با همکاری دانشگاه ها و بخش خصوصی، دامنه تحقیقات خویش را از گراس های علوفه سردسیری به گونه های مختلف علوفه ای متحمل به خشکی، شوری و گرما هم توسعه دهیم.
بر مبنای اعلام پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، این طرح تحت عنوان "گراس های ناجی" در جشنواره ایده ها و محصولات نوآورانه برای احیای دریاچه ارومیه با مشارکت مردم که توسط طرح حفاظت از تالاب های ایران در آبان ماه سال ۱۳۹۸ در ارومیه برگزار شد، حائز رتبه برتر شد و جایزه اول این جشنواره را به خود اختصاص داد.
منبع: aftablog.ir
itemprop="bestRating">5
2552
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب