خاطره بازی با اهالی موسیقی انقلاب -۱۳؛
قصه ساخت یکی از نخستین موسیقی های جنگ
وبلاگ آفتاب: احمدعلی راغب از آهنگسازان پیشکسوت موسیقی انقلاب و دفاع مقدس در روایت قسمتی از خاطرات خود ضمن اشاره به حضور ارکسترها در ضبط آثار موسیقایی از نحوه ساخت نخستین سرود در رابطه با دفاع مقدس گفته است.
خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی؛ کتاب «بانگ آزادی» مشتمل بر خاطرات شفاهی احمدعلی راغب از آهنگسازان و پیشکسوتان موسیقی انقلاب یکی از مهم ترین آثار مکتوب در رابطه با تاریخ تولید سرودها و ترانه های انقلابی است که در سال ۱۳۹۸ با تحقیق مهدی چیت ساز و مرتضی قاضی و تدوین محسن صفایی فرد توسط دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
این کتاب بواسطه گفتگوهای مبسوطی که پژوهشگران و تدوین کنندگان اثر با مرحوم احمدعلی راغب داشته اند، یکی از مهم ترین مراجع مورد وثوق در رابطه با تاریخ شفاهی موسیقی انقلاب اسلامی است که می تواند دربرگیرنده شناخت ابعاد جدیدی از فرهنگ و هنر مردمی انقلاب باشد. چارچوبی که در آن توجه به این قسمت از کارهای فرهنگی هنری هنرمندان و مردم در جریان انقلاب اسلامی به شدت مهم و لازم است و می تواند روایت یکی از مسیرهای رو به پیشرفت کارهای فرهنگی در کشورمان را پیش روی مدیران و سیاستگذاران این عرصه قرار دهد.
فرآیندی هدفمند با حضور تمام اقشار جامعه که در آن دوران نهایت تلاش خودرا بواسطه همدلی و همراهی که داشتند برای تحقق آرمان های انقلاب اسلامی انجام دادند و شرایطی را فراهم آوردند تا بواسطه ابزار فرهنگ و هنر، فرهنگ انقلابی را به سمت پیروزی رهنمون سازند. فضایی که بطور قطع قسمت مهمی از تاریخ انقلاب اسلامی را رقم زده اما خیلی از مردم با آن آشنا نیستند و در این راه چه بهتر که مجموعه های فرهنگی و هنری فعال در این حوزه بتوانند از دریچه فرهنگ و هنر به انعکاس آن چه در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران و بعد از آن صورت گرفت، بپردازند.
فرا رسیدن هفته دفاع مقدس بهانه ای شد تا بار دیگر با انعکاس باردیگر فرازهایی از این کتاب به بازآفرینی خاطرات یکی از مهم ترین و مؤثرترین هنرمندان جریان انقلاب بپردازیم که بواسطه موسیقی کارهای مهمی را در این حوزه انجام داده است.
البته آن چه در پروژه «خاطره بازی با اهالی موسیقی انقلاب» صورت می گیرد، فقط محدود به انعکاس فرازهای کتاب «بانگ آزادی» نمی شود و گروه هنر خبرگزاری مهر در آینده گزارش ها، گفتگوها و نوشته های رسانه ای دیگری از فعالان عرصه انقلاب اسلامی را پیش روی مخاطبان قرار می دهد.
در سیزدهمین شماره از این سلسله گزارش به انعکاس خاطرات مرحوم احمدعلی راغب آهنگساز و نوازنده موسیقی از روزهای منتهی به شروع جنگ تحمیلی و نحوه ساخت و تولید سرودها و آهنگ های انقلابی در رابطه با این روزهای پرالتهاب پرداختیم که در قسمتی از کتاب «بانگ آزادی» مورد توجه پژوهشگران و پژوهشگران در رابطه با تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی ایران و دفاع مقدس قرار گرفته است.
زنده یاد راغب در این بخش از روایت خاطرات شفاهی خود که با عنوان «اولین سرود» پیش روی مخاطبان قرار گرفته است، نحوه تولید آثار موسیقایی در رابطه با روزهای آغازین جنگ را این چنین روایت می کند:
اواسط مهر بود که آغاز به ساخت سرودهایمان کردیم. نخستین شعری که آقای سبزواری برای کار به من دادند منجر به تولید سرود «نهنگ دریاها» برای نیروی دریایی شد. رسانه های ما روی نیروی دریایی خیلی مانور می دادند. گفته می شد نیروی دریایی از قوت لازم برخوردارست اما باید تجهیزش نماییم. ما وظیفه داشتیم روحیه شأن را با کارهای موسیقایی و هنری ارتقا بدهیم چون آنها باید از سرحدات دریایی و چاه های نفت ایران محافظت می کردند. خلاصه نخستین آهنگی که در جنگ ساختم، برای نیروی دریایی بود.
از قضا زمانی که آغاز به ساخت این آهنگ کردم، با غرق شدن ناوچه پیکان مصادف شد. این شعر هم خیلی محزون بود و هم خیلی کوبنده بود. ۲ جای شعر هم از کلمه «پیکان» استفاده شده بود. پیکان هم اسم آن ناوچه بود و هم لفظ پیکان با ایهام به کار رفته بود. به تعبیری در آن شعر گفته شده بود که ما با پیکان زهراگین خود سینه شما را نشانه گرفته ایم.
این شعر بحر عروضی خاصی داشت. نمی دانم آقای سبزواری از کجا این ایده ها را پیدا می کرد. این نبوغ در ایشان بود و می دانست باید با هرکس با چه زبانی حرف زد. این شعر در هیچ کدام از بحور عروضی که قبلاً کار کرده بودم، نمی نشست. مانده بودم برای آنچه ریتمی به کار بگیرم.
تصور کنید بطورمثال برای کلمات «ای به لُجَّه خلیج» که وزنش در موسیقی چیزی مثل «دام / بابام / بابام / بابام» است، اصلاً بحر عروضی وجود ندارد. هرچه که شما وزن مفتعل و فعول و اوزان این چنینی را در نظر بگیرید، در هیچ بحر عروضی قرار نمی گیرد؛ چون بحر عروضی باید ریتم موسیقی را تشکیل بدهد. این شعر بحر عروضی سالمی ندارد، ولی همین طوری با همین ریتم قشنگ و بسیار کوبنده است.
در نغمات خانقای کردی، از این قبیل ریتم ها وجود دارد و آنها به زبان خودشان روی این ریتم ها آواز می خوانند. اما در فارسی طور دیگری است و کلمات به شکل دیگری کش و قوس پیدا می کنند. گویی کسی به من دیکته می کرد که آن ملودی باید این طور روی کلمات قرار بگیرد. کلمات هر میزان، باید در همان میزان تمام می شدند و به کلمات میزان های بعدی ربط پیدا نمی کردند و می بایست جدا از هم و مقطع می بودند. هر کلمه باید معنای خودش را خیلی صریح انتقال می داد. قبل از آن خیلی در ادبیات فارسی تعمق و تفکر کرده بودم که چه سبکی از موسیقی با ادبیات جنگی تطابق دارد. اما هیچ گاه به پاسخ نرسیده بودم اما شعر آقای سبزواری مرا به جواب رساند.
وقتی نخستین اثر را آماده کردم، با آن دوستی که مسئول هماهنگی موسیقی بود، تماس گرفتم و گفتم فردا ساعت ۲ بعداز ظهر به اعضای ارکستر سازهای ملی بگویند، بیایند. لازم است آقای مجتبی میرزاده حتما باشند. آهنگی را آماده کرده ام و دارم برای ضبط می آورم.
در آن مقطع فضا طوری بود که وقتی از ما چند نفر، کسی اثری را برای ضبط می آورد، می گفتند مشکلی نیست. بروید ضبط کنید. روند متداول این بود که پس از ضبط باید کمیته شورا سرودمان را بررسی می کرد که کلمات درست خوانده شده باشند و ملودی در شأن شعر باشد، اما در آن ایام گویی ما چند نفر کارت سفید داشتیم.
وقتی اثر را اجرا کردیم، دیدم همه می گویند این ارکستر برای ریتم و ملودی این سرود مناسبت نیست. این سرود گویی تار و تنبوری به هم وصله شده است. من ناراحت بودم، هرچه «آکسان» (تکیه روی صدا - تاکید روی برخی اصوات - ضربات و آکوردها) و «نقطه اِستِکاتو» (نقطه استکاتو که بر زیر یا روی نت موسیقی قرار می گیرد، مفهوم اجرای یک نیمه از نت و سکوت دیگر را می رساند. در این حالت نت ها مقطع و کوبنده به گوش می رسد.) می گذاشتم و هر کاری می کردم که سرود بصورت مقطع و کوتاه اجرا شود، باز هم وصله ای از آب در می آمد. بدین سبب با دوستان صحبت کردم و از آنها نظر خواستم گفتند این سرود باید در ارکستر مجلسی ضبط شود.
ادامه دارد...
itemprop="bestRating">5
291
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب