گشت و گذار فضایی در آلبوم تصاویر جیمز وب
وبلاگ آفتاب: به گزارش وبلاگ آفتاب، تصاویری که با تلسکوپ فضایی جیمز وب ثبت شده اند، نمایش خیره کننده ای از پدیده های فضایی را ترتیب می دهند. در این گزارش، به بررسی ۱۲ نمونه از این تصاویر اعجاب انگیز می پردازیم.
به گزارش وبلاگ آفتاب به نقل از ایسنا و به نقل از اسپیس، از زمانی که تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) کار خویش را آغاز کرد، سیلی از تصاویر خیره کننده را به نمایش گذاشت.
تلسکوپ ۱۰ میلیارد دلاری ناسا در ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱ از پایگاه فضایی اروپا در گویان فرانسه پرتاب شد. این رصدخانه مادون قرمز از زمانی که در ۲۴ ژانویه ۲۰۲۲ به خانه کیهانی جدید خود یعنی نقطه لاگرانژ ۲ (Lagrange Point ۲) رسید، مشغول عرضه مناظری نفس گیر از کیهان بوده است.
جیمز وب که بزرگترین و قوی ترین تلسکوپ فضایی تا به امروز است، اولین تصاویر علمی خویش را در ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۲ منتشر کرد، اما ماجرا به همین جا ختم نشد و این تلسکوپ همچنان به انتشار تصاویر خیره کننده ادامه می دهد.
در این گزارش، ۱۲ نمونه از بهترین تصاویر ثبت شده با تلسکوپ فضایی جیمز وب را بررسی می نماییم.
ستون های آفرینش
هنگامی که جیمز وب توجه خویش را به ستون های آفرینش Pillars of Creation) معطوف کرد، ابرهای غبار معروف را با جزئیات قابل توجهی نشان داد. ستون های آفرینش که در صورت فلکی مار (Serpens) قرار گرفته اند، حدودا ۷۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارند و بخشی از سحابی عقاب (Eagle Nebula) هستند.
تلسکوپ فضایی هابل (HST) در سال ۱۹۹۵ از ابرهای بزرگ گاز و غبار عکس برداری کرد و زیبایی چشم گیر آنها را به نمایش گذاشت. عکس جدیدی که با جیمز وب ثبت شده است، ستون ها را با جزئیات و وضوح بیشتری نشان داده است. صدها ستاره که پیش تر نامرئی بودند و بعضی از آنها تنها چند صد هزار سال پیش متولد شده اند، در سرتاسر تصویر می درخشند.
حلقه های مرموز
جیمز وب در این عکس، حلقه های متحدالمرکز مرموزی را در اطراف یک ستاره دور به تصویر کشیده است که دانشمندان را گیج کرده اند. حلقه ها کاملاً گرد نیستند و گمانه زنی هایی را در مورد یک منشاء بیگانه احتمالی پدید آورده اند.
ستاره ای که در مرکز تصویر قرار دارد و با نام WR۱۴۰ شناخته می شود، یک ستاره ولف–رایه (Wolf-Rayet) است که بیشتر هیدروژن خویش را به فضا پرتاب کرده و توسط غبار احاطه شده است. ستارگان ولف-رایه، ستارگانی بسیار پرجرم هستند که به خاطر روشنایی و داغی زیاد، توجه اخترشناسان را به خود جلب کرده اند.
ستاره WR۱۴۰ که در فاصله ۵۶۰۰ سال نوری از زمین در صورت فلکی ماکیان (Cygnus) قرار دارد، ستاره ای متغیر است که به صورت دوره ای، کم نور و روشن می شود.
این تصویر، قدرت تلسکوپ فضایی جیمز وب را نشان داده است که به خاطر دید فروسرخ و فوق العاده خود مورد تحسین قرار گرفته است.
ساعت شنی کیهانی
این تصویر که در ۱۶ نوامبر ۲۰۲۲ انتشار یافت، یک ساعت شنی کیهانی آتشین را نشان داده است که یک پیش ستاره (Protostar) را در قلب خود پنهان کرده است.
این صحنه شعله ور بوسیله ی یک ابر متراکم و تیره از گاز و غبار به نام L۱۵۲۷ از دید تلسکوپ ها پنهان شده بود و تنها در نور فروسرخ قابل مشاهده می باشد. دوربین فروسرخ نزدیک (NIRCam) نصب شده روی جیمز وب، شکل گیری ستاره را در منطقه ستاره زای ثور(Taurus) با شکوه تمام نشان داد.
ستاره با دیدن این تصویر، اظهار امیدواری کردند که بررسی ساعت شنی کیهانی بتواند فرآیندهای رخ داده در اطراف پیش ستاره را آشکار کند. همینطور آنها گفتند که این مشاهده ها می توانند چگونگی رسیدن ستارگان نوزاد به بزرگسالی را توضیح دهند.
باآنکه پیش ستاره پنهان است، اما این تصویر یک قرص پیش سیاره ای از گاز و غبار را در اطراف ستاره نشان داده است که به صورت یک خط تیره در سرتاسر گردن ساعت شنی ظاهر می شود. این ساختار زمانی شکل می گیرد که مواد به مرکز ساعت شنی کشیده می شوند و به پیش ستاره امکان می دهند تا از قرص پیش سیاره ای تغذیه کند که حدودا به اندازه منظومه شمسی است.
خوشه پاندورا
خوشه پاندورا (Pandora's Cluster) که در فاصله ۳.۵ میلیارد سال نوری از ما قرار دارد، در تصویر ثبت شده با دوربین قوی مادون فروسرخ نزدیک و طیف نگار فروسرخ نزدیک (NIRSpec) جیمز وب، با جزئیات بی سابقه ای می درخشد.
نام مستعار این منطقه که به صورت رسمی بعنوان Abell ۲۷۴۴ شناخته می شود، از مشاهده مجموعه ساختارهای متعدد در آن حاصل شده است. با این حال، فقط هسته مرکزی این منطقه پیش تر با تلسکوپ فضایی هابل مورد بررسی قرار گرفته بود و خیلی از اسرار آن کشف نشده باقی مانده بودند تا اینکه جیمز وب، دوربین قوی فروسرخ خویش را روی آن متمرکز کرد. این کار، تصویری را از اعماق خوشه پاندورا عرضه داد و به تعادل قابل ملاحظه ای در وسعت و عمق دست یافت که می تواند مطالعه تکامل کهکشانی را متحول کند.
نکته برجسته در این تصویر، یک ستاره درخشان در پیش زمینه کهکشان راه شیری با خوشه های پراش متمایز است که توسط جیمز وب بوجود آمده اند. در اطراف آن، منابع روشنی از نور سفید وجود دارد که بوسیله ی یک درخشش مه آلود احاطه شده اند. این منابع روشن، کهکشان های بسیار دورتر خوشه پاندورا هستند.
سیاره نپتون
اولین تصویر جیمز وب از سیاره نپتون، این غول یخی را با جزئیات فوق العاده ای نشان داد و حلقه های آنرا به نمایش گذاشت. از زمانی که فضاپیمای وویجر ۲ (Voyager ۲) ناسا در طول سفر خود به بیرون از منظومه شمسی از کنار نپتون عبور کرد، این تصویر بهترین نگاه از نپتون را در ۳۲ سال قبل به ستاره شناسان عرضه داد.
تکه های روشن در نیم کره جنوبی نپتون، ابرهای یخی در ارتفاع بالا هستند که نور خورشید را قبل از جذب متان در ابرها منعکس می کنند. تصویر جیمز وب، نوار پیوسته ای از ابرهایی با عرض جغرافیایی بالا را نشان داده است که گردابی را در قطب جنوبی نپتون احاطه کرده است.
عکس جیمز وب از نپتون، نگاهی به هفت قمر این سیاره را برای دانشمندان فراهم می آورد. در نسخه کوچک نمایی شده از نمای نپتون، یک نقطه نورانی درخشان درست بالای آن وجود دارد که قمر تریتون (Triton) را نشان داده است. این قمر که با لایه ای منجمد از نیتروژن متراکم پوشانده شده است، بسیار درخشان به نظر می آید و بیشتر از نپتون می درخشد، چونکه حدود ۷۰ درصد از نور خورشید را که به آن می تابد، منعکس می کند.
برخورد فضاپیما با سیارک
آزمایش تغییر جهت سیارک دوگانه یا «دارت» (DART) ناسا در ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۲، یک کاوشگر را به یک قمر معروف به دیمورفوس (Dimorphos) کوبید تا مدار سنگ فضایی را تغییر دهد. دیمورفوس بخشی از یک سیستم دوگانه به حساب می آید که شامل یک سنگ فضایی بزرگتر معروف به دیدیموس (Didymos) است.
جیمز وب به تماشای این مأموریت پرداخت و مجموعه ای از تصاویر را ثبت نمود که نشان می دهند چگونه منظومه سیارکی دیدیموس-دیمورفوس بعد از برخورد فضاپیمای دارت به قمر می درخشند.
یک تایم لپس که از تصاویر جیمز وب به دست آمده است، اثر این برخورد را در پرتو فروسرخ به نمایش می گذارد.
سحابی رتیل
در این تصویر گیرا، ستارگان جوانی که هیچگاه در سحابی رتیل (Tarantula Nebula) با نام رسمی ۳۰ Doradus دیده نشده اند، برای اولین بار خویش را نشان دادند. دوربین فروسرخ جیمز وب، این مهد ستاره ای را با جزئیات بسیار عالی و همینطور کهکشان های پس زمینه دور را نشان داده است.
سحابی رتیل در فاصله ۱۶۱ هزار سال نوری در ابر ماژلانی بزرگ قرار دارد. این سحابی برای ستاره شناسانی که روند تشکیل ستاره را مطالعه می کنند، سوژه بسیار جالبی به حساب می آید، چونکه ترکیب شیمیایی آن مشابه مناطق ستاره زا در زمانی است که کیهان تنها چند میلیارد سال سن داشت.
سحابی رتیل، دید منحصربه فردی را در مورد چگونگی شکل گیری ستارگان در کیهان اولیه به اخترشناسان می دهد.
کهکشان فانتوم
عکس جیمز وب از کهکشان فانتوم (Phantom Galaxy) که به صورت رسمی با نام ان جی سی ۶۲۸ (NGC ۶۲۸) یا مسیه ۷۴ (Messier ۷۴) شناخته می شود، توسط بعضی از ستاره شناسان، مارپیچ کامل نام گرفته چونکه یک کهکشان بسیار متقارن است.
این عکس با استفاده از داده های جمع آوری شده با سیستم مادون قرمز میانی (MIRI) جیمز وب پردازش شد.
کهکشان فانتوم پیش تر چندین بار با استفاده از تجهیزاتی مانند تلسکوپ فضایی هابل و کاوشگر مادون قرمز میدان وسیع (WISE) تصویربرداری شده است، اما عکس جیمز وب، این کهکشان را در نوری کاملا جدید نشان داده است.
۶ کهکشان بالغ
جیمز وب با ثبت تصاویری از ۶ کهکشان بالغ، دانشمندان را شگفت زده کرد. نقاط قرمز کوچک، کهکشان هایی از دوران کودکی جهان هستند و عمر آنها فقط به ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیون سال بعد از انفجار بزرگ بازمی گردد.
باآنکه چنین کهکشانی هایی به خودی خود حیرت انگیز نیستند، اما ستاره شناسان متوجه شدند که آنها به صورت تکان دهنده ای بزرگ هستند و ستاره های موجود در آنها بسیار قدیمی هستند.
این یافته ها با ایده های موجود در مورد ظاهر و چگونگی تکامل جهان در سالهای اولیه عمر آن در تضاد هستند و با مشاهدات پیشین تلسکوپ فضایی هابل مطابقت ندارند.
سیاره مشتری
هنگامی که جیمز وب، هدفی را کمی نزدیکتر به خانه مدنظر قرار داد، ستاره شناسان از دیدن نتایج آن خوشحال شدند.
این عکس از مشتری با دوربین مادون قرمز نزدیک گرفته شده است و منظومه جووین (Jovian) را با جزئیات فوق العاده ای نشان داده است.
در این عکس میتوان شفق های قطبی زیبایی را در اطراف قطب ها و حلقه های ضعیفی دید که دور غول گازی می چرخند. دو قمر مشتری هم قابل مشاهده هستند؛ آمالتئا (Amalthea) نقطه روشن در سمت چپ است و آدراستئا (Adrastea) به شکل نقطه ضعیفی در لبه حلقه ها بین آمالتئا و مشتری قرار دارد.
کهکشان تنها
این تصویر پرستاره از یک کهکشان کوتوله تنها به نام WLM با دوربین فروسرخ نزدیک جیمز وب گرفته شده است.
کهکشان WLM یک هدف جذاب برای ستاره شناسان به حساب می آید، چونکه یکی از دورافتاده ترین اعضای گروه کهکشانی محلی است که شامل کهکشان راه شیری ما هم هست.
با عنایت به ماهیت تنهای WLM، بعید است که این کهکشان با منظومه های دیگر تعامل داشته باشد و همین خصوصیت آنرا به هدف اصلی برای ستاره شناسانی تبدیل می کند که می خواهند نظریه های شکل گیری و تکامل کهکشان ها را مطالعه و آزمایش نمایند.
قمر تایتان
هنگامی که جیمز وب توجه خویش را به تایتان (Titan)، بزرگترین قمر زحل معطوف کرد، بار دیگر جامعه علمی را به وجد آورد.
این تلسکوپ موفق شد ابرهای غلیظ متانِ قمر تایتان را طی رصدهای خود در چهارم نوامبر ۲۰۲۲ به تصویر بکشد. یکی از ابرها معروف به ابر اِی (Cloud A) برفراز کراکن ماری (Kraken Mare)، بزرگترین دریای هیدروکربنی تایتان قرار دارد.
این صحنه چند روز بعد توسط رصدخانه کِک (Keck Observatory) در هاوایی بررسی گردید تا مشخص شود که چگونه ابرها به مرور زمان تغییر کردند.
منبع: وبلاگ آفتاب
itemprop="bestRating">5
314
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب