حجت الاسلام علی ذوعلم :
پاسخگو بودن مسؤلان به خدا تفاوت نظام اسلامی با نظامهای رایج دنیا
به گزارش وبلاگ آفتاب عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اظهار داشت: گرچه در نظام های رایج معمولا مسؤلان حکومت ها و مدیران کلان جامعه زیر بار خطاهای خود نمی روند و توجیه می کنند. اما در نگاه دینی ما این طور نیست.
خبرگزاری مهر -گروه دین و آئین- فاطمه کهربائی: حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی چندی قبل در ملاقات با تعدادی از مسئولین نظام جمهوری اسلامی در بیان سفارش های معنوی، با استناد به آیات قرآنی و ادعیه، استغفار را همراه با نیت صادقانه، باعث صفا و طهارت روحی و جلب رحمت الهی در زندگی فردی و همینطور در میدان های ملی و عرصه های بزرگ اجتماعی خواندند.
ایشان، استغفار را، هم از ارتکاب عمل ممنوع و هم از عمل نکردن به وظایف و ترک فعل، ضروری دانستند و گفتند: بسیاری از ما مسؤلان به علل مختلف به ترک فعل و انجام ندادن وظایف مبتلا هستیم که خداوند در اینباره انسان را سخت گیرانه مورد مؤاخذه قرار می دهد.
حضرت آیت الله خامنه ای مسئولیت در نظام اسلامی را به معنای مورد سوال بودن برشمردند و افزودند: در نظام های سیاسی جهان مسؤلان مورد سوال مردم هستند اما در نظام اسلامی مسؤلان علاوه بر مردم، در معرض سوال و مؤاخذه مهم تر و سنگین ترِ خداوند هم هستند.
به همین بهانه جهت بررسی محورهای فوق، گفت وگویی با حجت الاسلام علی ذوعلم، رئیس اندیشکده بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی داشته ایم که در ادامه حاصل آنرا می خوانید:
حجت الاسلام علی ذوعلم در تبیین این مورد که مسئول در جمهوری اسلامی مورد سوال خدا و مردم واقع می شود، بیان داشت: متأسفانه معمولا این مفاهیم اصیل در فرهنگ دینی ما به مصادیق فردی و محدود تعریف و توصیف می شده در حالیکه اسلام یک مکتب جامع و اجتماعی است، رونق اسلام در بعد رفتارهای کلان اجتماعی و در منطق فرآیندهای شکل دهنده به فرهنگ یک جامعه بسیار قوی است.
رئیس سابق سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در ادامه تشریح کرد: بحثی که مرحوم آیت الله شاه آبادی استاد امام خمینی (ره) مطرح نمودند و بعد هم امام هم آنرا دنبال کردند و اساساً انقلاب اسلامی برآمده از این تفکر است که این بر مبنای اجتماعی بودن جوهره ی اسلام است. در این قبیل مسائل مثل توبه یا استغفار یا تقوا هم همینطور است معمولا برداشت های شرعی و محدود از اینها می شده است در حالیکه فراتر از مصادیق شرعی، مصادیق اجتماعی هم در این مسائل وجود دارد همچون استغفاری که وقتی ما به خطاهای کلان اجتماعی برمی خوریم مدیران و مسؤولان عالی نظام وقتی ببینند اگر یک مسؤولی آنچنان که باید حرکت نکردند و گرفتار ترک فعل های کلانی شد در اثر غفلت در اثر عواملی محیطی و پیرامونی، در آن زمان است که بحث استغفار جمعی و استغفار اجتماعی مطرح می شود. در واقع یک نوع توجه به معایب و کاستی هایی است که در سطح های کلان جامعه وجود داشته است و این ظرفیت عظیم اسلام در فضای جامعه و پیشرفت را نشان داده است.
گرچه در نظام های رایج معمولا مسؤلان حکومت ها و مدیران کلان جامعه زیر بار خطاهای خود نمی روند و توجیه می کنند. اما در نگاه دینی ما این طور نیست، بلکه مدیران و مسؤولان هر زمانی که راه درستی را نرفتند و از کار مهمی غفلت کردند اینها باید استغفار کنند و استغفار به مفهوم یک نوع جرم انگاری حقوقی نیست بلکه یک جنبه اخلاقی و معنوی دارد
این عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه توضیحاتش عنوان کرد: گرچه در نظام های رایج معمولا مسؤلان حکومت ها و مدیران کلان جامعه زیر بار خطاهای خود نمی روند و توجیه می کنند. اما در نگاه دینی ما این طور نیست، بلکه مدیران و مسؤولان هر زمانی که راه درستی را نرفتند و از کار مهمی غفلت کردند اینها باید استغفار کنند و استغفار به مفهوم یک نوع جرم انگاری حقوقی نیست بلکه یک جنبه اخلاقی و معنوی دارد که خود کارگزاران و مدیران و مسؤولان به خودارزیابی می پردازند و کار خودشان را جبران می کنند و این است که زمینه پیشرفت و رفع مشکلات در جامعه اسلامی روز به روز بیشتر فراهم می شود.
رئیس اندیشکده بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در ادامه سخنانش اظهار داشت: درباره «مورد سوال بودن مسئولین در مقابل خدا و مردم» در منطق اسلام هر فرصتی و هر نعمتی که هر فردی از آن برخوردار می باشد به همراه خودش مسؤولیت الهی را به دنبال دارد. برای مسؤلان کلان جامعه و مدیرانی که دایره ای وسیع از اختیارات و امکانات برای خدمت به جامعه را در اختیار دارند این پاسخ گویی مسئولیت قوی تر است.
حجت الاسلام علی ذوعلم در ادامه اذعان داشت: اینکه مسئولین با سطح مطلوب فاصله دارند این خیلی طبیعی است. یعنی ما هیچکدام از مدیرانمان، خودش را نمی تواند کاملاً منطبق با معیارهای الهی بداند. اگر می گوید من مسلمان هستم به این مفهوم است که تلاش می کند خودش را به آن معیارها نزدیک کند. غیر از معصومین هیچ فرد دیگری ادعا نمی کند و اگر هم ادعا کند کسی ادعایش را قبول نمی کند که رفتارها و نگرش خویش را کاملاً با شاخصهای عمیق دینی منطبق بداند. ازاین رو ما جامعه ای دائماً درحال رشد هستیم و در تلاشیم که خودمان را به آن معیارها نزدیک نماییم.
وی افزود: به خاطر این که یک توجه بیشتری به ارزش های الهی شود و خود روزه داری و انس با قرآن و دعا یک صیقلی به دل ها می دهد. این مسئله بیشتر می تواند به آن توجه گردد و پذیرشش در مخاطب قوی تر می شود. اگرنه این مسئله حقیقتی است که قابل انکار نیست. تلاشی که باید بکنیم این است که دائماً خودمان را با آن وضع مطلوب نزدیک تر نماییم. بخصوص توجه به همین پاسخ گویی به خدای متعال است که یک ضمانت معنوی وجدانی و اخلاقی عمیقی را می تواند در فرد ایجاد نماید. در حالیکه نظارت های بیرونی هم هست و لازم است که دستگاههای مسؤول نهادهای ارزیاب هستند و ارزیابی می کنند ولی هیچکدام از اینها به اندازه این که خود فرد، هر مدیری، هر مسؤولی در هر رده ای خودش به این مسائل پاسخگویی نسبت به خدای متعال وقوف داشته باشد و متذکر شود تاثیر گذار نیست.
نقش جامعه در تعمیق سازی باورها در مسئولین
رئیس اندیشکده بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در شرح این مورد که آیا جامعه هم در تعمیق سازی این باورها در مسئولین می تواند نقشی ایفا کند یا صرفا یک مسئله فردی است، اظهار داشت: مردم اساسا نقش اساسی دارند به جهت اینکه مطالبه کنند و از مسؤولین در برابر عملکردشان پاسخ بخواهند و بخشی از این ساز و کار هم در نهادهای سیاسی ما پیشبینی شده است.
ما در دوره های قبل دیدیم که عدم برخورد قاطع با دشمنان برای ما هزینه ساز بود. خروج از این چارچوب ارزش های انقلابی، تصور این که هم اکنون ما اگر عدول نماییم منافع ملی مان تأمین خواهد شد هزینه هایی را به ما تحمیل کرد
وی در ادامه بیان داشت: بخشی از آن هم وظیفه امر به معروف نهی از منکر است. مردم نسبت به مسئولین وظیفه دارند که آنها را امر به معروف و نهی از منکر کنند و به آنها متذکر شوند. این آن بخش از پاسخ گویی مردم است ولی آن بخش از پاسخ گویی به خدای متعال تنها از راه توجه خود فرد و خودسازی عمیق و یک عمق معرفتی حاصل می شود.
حجت الاسلام ذوعلم در ادامه سخنانش عنوان کرد: این که در بیانیه گام دوم، رهبر انقلاب تاکید داشتند خودسازی مقدم بر جامعه پردازی است به همین جهت است. به هر حال در اصل شکل گیری انقلاب اسلامی آن خودسازی های عمیق اساسی که در انقلابیون بود که توانست انقلاب را به ثمر برساند. در امتداد حرکت انقلابی، هم در نظام جمهوری اسلامی هم و فراتر از آن در سرتاسر جبهه مقاومت اسلامی، اساساً این خودسازی عمیق و درونی و مستمر، ضمانت دهنده ی آن مسؤولیت و پاسخگو بودن در مقابل خداوند متعال است البته که تذکر دادن بسیار مهم می باشد اما آنچه که خود فرد انجام می دهد و در درون خودش خودسازی کند و به عمق معرفتی برسد این تنها از خود فرد ساخته است و هر مسؤولی باید خویش را بیشتر آماده کند و خودسازی عمیق صورت بگیرد.
این عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بررسی دو آفت غرور و انفعال اظهار داشت: برخی از ابعادش را رهبر انقلاب مطرح نمودند ولی ابعاد دیگری هم هست که باید به آن پرداخت. اولاً این که این خطر پیش روی هر فردی وجود دارد نه فقط هر مسؤولی. یعنی هر فردی در زندگی خودش هم امکان دارد گاهی گرفتار غرور شود و توانمندی های خودش را بیشتر از آنچه که هست ارزیابی کند و از خطرات و آن هجمه هایی که در برابرش هست غافل شود. فریب نیرنگ ها را بخورد و بسیاری از جاذبه ها آنرا از مسیر اصلی خودش دور کند و از آن طرف گرفتار انفعال شود و یأس و سرخوردگی و ناامیدی او را فرا گیرد و از ارزیابی خودش، خویش را کمتر از آنچه که هست در مقابل اهداف بزرگ ببیند.
وی افزود: ازاین رو در نسبت با یک فرد عادی هم این دو خطر تهدید کننده وجود دارد. در تعاملات اداری و اقتصادی و تربیتی هم این معضل وجود دارد. برای بعضی از مسؤولین از آن جهت بسیار مهم می باشد که مسؤولان نماد و نماینده یک ملت هستند و اگر گرفتار غرور شوند یعنی دشمن آنها را فریب دهد و گرفتار انفعال شوند در هر دو صورت جامعه باید هزینه های زیادی را متحمل شود.
ذوعلم در انتها اظهار داشت: ما در دوره های قبل دیدیم که عدم برخورد قاطع با دشمنان برای ما هزینه ساز بود. خروج از این چارچوب ارزش های انقلابی، تصور این که هم اکنون ما اگر عدول نماییم منافع ملی مان تأمین خواهد شد هزینه هایی را به ما تحمیل کرد. از این طرف هم مقاطعی که ایستادگی کردیم و یک ارزیابی درستی از توان ملی خودمان داشتیم و آن توان ملی به میدان آمد و مقاومت شکل گرفت و توانستیم پیش برویم، ازاین رو این هم از نکاتی است که به خاطر تاثیر گذاری بسیار زیادی که نگرش مسؤولان و مدیران نسبت به توان ملت و ظرفیت های مادی و معنوی جامعه ایجاد می کنند اهمیت پیدا می کند.
منبع: وبلاگ آفتاب
itemprop="bestRating">5
530
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب