دو تار خراسان به ثبت جهانی رسید
به گزارش وبلاگ آفتاب ایرنا نوشت: در چهاردهمین اجلاس كمیته میراث جهانی یونسكو در بوگوتا پایتخت كلمبیا، پرونده مهارت های سنتی ساختن و نواختن دوتار كه از جانب ایران عرضه شده بود، با كسب نظر موافق اعضای این كمیته، در لیست یونسكو ثبت جهانی شد.
دوتار ایرانی یكی از مهم ترین و كهن ترین ابزارهای موسیقی ایرانی است كه طی قرن ها در گستره پهناوری از ایران نواخته می شده و الان هم همچون سازهای موسیقایی معاصر ایران است مهارت های سنتی ساختن و نواختن دوتار در زمره قدیمی ترین، رایج ترین و محبوب ترین ابزار موسیقی كشور است كه به شكل گسترده رواج دارد و دوتار یكی از مهم ترین سازهای زهی- زخمه ای فولكلوریك جوامع محلی روستایی و شهری ایران است و به شكل یك كاسه از جنس چوب توت و دسته ای بلند از جنس چوب زردآلو یا گردو ایجاد می شود. این ساز، یكی از سازهای مضرابی موسیقی ایرانی است و همان گونه كه از نام آن برمی آید، دارای دو سیم (تار) است. این ساز را معمولاً با مضراب نمی نوازند و با ناخن، زخمه می زنند. دوتار پیشینه ای چند هزار ساله دارد. امروزه حوزه های نواختن دوتار عبارت اند از شمال خراسان در شهرهای قوچان، بجنورد، شیروان، اسفراین و درگز و آشخانه و جنوب و شرق خراسان در شهرهای تربت جام، تایباد، نیشابور، فردوس، بیرجند، بجستان، بردسكن، قائنات، كاشمر، باخرز، خواف و سرخس وگناباد و سبزوار و نواحی تركمن نشین شمال شرق همچون استان گلستان و بخش علی آباد كتول همینطور برخی مناطق استان مازندران. این ساز در نواحی مختلف، با اندكی تغییر در شكل و نحوه نوازندگی دیده می شود. انواع دوتار در محدوده مرزهای جغرافیایی ایران به «دوتار خراسان» با دو گونه شمال و شرق، «دوتار تركمن» و «دوتار مازندران» تقسیم می شود شكل ساز و نحوه در دست گرفتن و سبك نواختن در شمال و شرق خراسان با هم متفاوت است. مردم مناطق خراسان قصه ها و داستان های خویش را در چارچوب آهنگ هایی زیبا سینه به سینه به نسل های كنونی منتقل كرده اند. محوریت دوتار شرق خراسان در شهر تربت جام و تا حدودی تایباد بوده و مركزیت دوتار شمال خراسان شهر قوچان است، اما در شهرهای خواف فردوس، تربت حیدریه، قائن و بیرجند هم به دنبال سفر هنرمندان زبده دوتار نواز شرق خراسان این ساز نواخته می شود. تیره تركمنهای سالور تربت جام در شرق خراسان هم دوتار تركمنی می نوازند. دوتار شمال خراسان دارای كاسه ای گلابی شكل و دسته ای نسبتاً دراز و دو رشته سیم (تار) است. طول دستهٔ آن حدود ۶۰ سانتی متر و كل ساز حدود ۱ متر است. قسمت گلابی شكل این ساز از چوب درخت شاه توت و دستهٔ آن از چوب زردآلو یا درخت گردو ایجاد می شود. در قدیم به جای سیم از ابریشم استفاده می شد ایران پیش از این، پرونده ردیف موسیقی های ایرانی، موسیقی بخشی های خراسان و هنر ساختن و نواختن كمانچه را در حوزه موسیقی، در لیست میراث ناملموس جهانی ثبت كرده بود. ۴۸ نظیر این پرونده در باره میراث فرهنگی ناملموس بشری از كشورهای مختلف در اجلاس كمیته میراث بشری ناملموس یونسكو كه از ۹ تا ۱۴ دسامبر در بوگوتا پایتخت كلمبیا برگزار می شود، مورد ارزیابی قرار می گیرد. در این اجلاس علاوه بر محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی كشور، مصطفی پورعلی مدیركل دفتر ثبت آثار، حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی و احمد جلالی سفیر ایران در یونسكو هم حضور دارند. ۲۴۱۲۴۱
itemprop="bestRating">5
4788
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب